Vì sao chúng ta lại hay bị lây bệnh từ động vật ? Đó là câu hỏi mà rất nhiều người thắc mắc khi mà cả thế giới đang phải vật lộn với chủng virus corona mới được cho là xuất phát từ động vật hoang dã. Hơn nữa trước đó đã có vô vàn các dịch bệnh được lây nhiễm từ động vật sang con người.
Con người mắc bệnh truyền nhiễm từ động vật
Hơn 1 nửa thế kỷ vừa qua, một loạt các bệnh truyền nhiễm đã lây lan nhanh chóng trên thế giới. Trong số đó phải kể đến:
+ Cuộc khủng hoảng HIV/AIDS những năm 1980 bắt nguồn từ loài vượn lớn.
+ Hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS) xuất phát từ dơi, thông qua trung gian là cầy hương.
+ Dịch cúm gia cầm 2004-2007 xuất phát từ chim.
+ Đại dịch cúm heo năm 2009.
Trước đại dịch virus corona mới thì gần đây nhất là dịch Ebola xuất phát từ loài dơi.
Rõ ràng là trên thực tế, hầu hết các bệnh truyền nhiễm mới đều đến từ các loài động vật hoang dã. Vậy tại sao con người luôn nhiễm các loại bệnh từ động vật ?
Nguyên nhân khiến cho người dễ bị lây bệnh từ động vật
Thực tế, mỗi loài động vật đều mang trong mình ít nhất là 1 loại mầm bệnh, đó là các loại vi khuẩn hoặc virus gây bệnh. Khả năng tiến hóa của mầm bệnh phụ thuộc vào khả năng lây nhiễm sang vật chủ mới, và việc mầm bệnh di chuyển sang loài khác là một cách để thực hiện điều này.
Hệ thống miễn dịch của vật chủ mới sẽ cố gắng để tiêu diệt mầm bệnh, nghĩa là cả hai - vật chủ mới và mầm bệnh - bị giam trong một trò chơi tiến hóa vĩnh cửu, tức là chúng sẽ cố gắng tìm ra những cách thức mới nhằm tiêu diệt lẫn nhau.
Ví dụ như, khoảng 10% số người nhiễm bệnh đã thiệt mạng trong dịch SARS năm 2003, so với chỉ dưới 0,1% do cúm thông thường.
Sự thay đổi về môi trường sống và biến đổi khí hậu đang thay đổi hay thậm chí triệt tiêu môi trường sống của các loài động vật, thay đổi cách thức động vật sinh tồn, cư trú và chuỗi thức ăn.
Ngay cách sống của con người cũng thay đổi - 55% dân số toàn cầu hiện đang sống ở các đô thị, tăng so với con số 35% của 50 năm trước.
Và những đô thị vốn ngày càng mở rộng về không gian này đang thành những 'ngôi nhà' mới cho động vật hoang dã - chuột, gấu trúc, sóc, cáo, chim, chó rừng, khỉ - có thể sống trong các không gian xanh đô thị như công viên và vườn, ăn những thực phẩm mà con người bỏ lại tại đó.
Thông thường, các loài động vật hoang dã dễ thích nghi với cuộc sống ở đô thị hơn so với thay đổi trong tự nhiên, bởi nguồn cung cấp thực phẩm dồi dào, khiến không gian đô thị trở thành 'nồi hầm' cho sự tiến hóa của các mầm bệnh.
Những đối tượng dễ bị mắc bệnh truyền nhiễm
Cư dân nghèo ở đô thị thường phải làm các công việc như dọn dẹp và vệ sinh, điều này khiến họ dễ gặp các nguồn và người mang mầm bệnh hơn so với các nhóm khác. Và họ thường có hệ thống miễn dịch yếu hơn do dinh dưỡng kém và ít có điều kiện tiếp xúc với không khí trong lành hoặc phải làm việc trong các điều kiện vệ sinh không đảm bảo.
Những người sống trong các đô thị lớn cũng dễ bị mắc bệnh truyền nhiễm do dân số những nơi này thường đông, mọi người chen nhau trong cùng không gian nhỏ và dễ chạm vào cùng một bề mặt đồ vật.
Ngoài ta thì trên thế giới có một số nhóm người thường xuyên ăn thịt động vật hoang dã nên khả năng bị nhiễm bệnh là rất lớn.
>>> Xem thêm:
.jpg)
.png)
(1).jpg)
